Οικονομική των Θεσμών

Διάρκεια: 3 ώρες για 13 εβδομάδες [ECTS: 6]

Περίγραμμα του μαθήματος

Ο σκοπός του μαθήματος είναι η κατανόηση και κριτική αφομοίωση των βασικών αρχών οικονομικής ανάλυσης των θεσμών. Ο σκοπός αυτός θα διευρυνθεί μέσω των παρακάτω στόχων: α) εξοικείωση και κατανόηση των αρχών και εννοιών των Νέων Θεσμικών Οικονομικών  β)    κατανόηση της συμβολής και δυνατοτήτων των Νέων Θεσμικών Οικονομικών στην ανάλυση της οικονομίας.

• Εισαγωγή και επισκόπηση του μαθήματος
• Τα Νέα Θεσμικά Οικονομικά – επίπεδα ανάλυσης και βασικές αρχές - Συμπεριφορικές υποθέσεις – προβλήματα πληροφόρησης
• Έννοια των θεσμών – είδη θεσμών
• Συναλλακτικό κόστος (transaction costs) και οικονομική ανάλυση – θεώρημα Coase
• Οικονομική ανάλυση των περιουσιακών δικαιωμάτων (property rights)
• Οικονομική ανάλυση των συμβάσεων και οικονομικές θεωρίες συμβάσεων (θεωρία αντιπροσώπευσης, θεωρίες αυτο-επιβαλλόμενων συμβάσεων, θεωρίες υπαινισσόμενων συμβάσεων, θεωρίες σχεσιακών συμβάσεων)
• Κανόνες λειτουργίας οικονομικού συστήματος και οργανωτικές ρυθμίσεις  
• Αγορά / Επιχείρηση / Κράτος
• Θεσμική αλλαγή

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα είναι σε θέση να:

• γνωρίζουν και να διατυπώνουν τους ορισμούς των εννοιών: θεσμοί, οργανισμοί, συναλλαγή, συναλλακτικά κόστη, περιουσιακά δικαιώματα, τέλεια/ατελής/σχεσιακή σύμβαση, πρόβλημα Κυρίου-Αντιπροσώπου, ομηρία, θεμελιακός μετασχηματισμός, και οπορτουνισμός,
• διακρίνουν και να παρουσιάζουν τις κατηγορίες: των θεσμών, των οργανισμών, του συναλλακτικού κόστους, των άυλων περιουσιακών δικαιωμάτων, των διμερών συμβάσεων, των ιδιωτικών ρυθμίσεων και των δομών διακυβέρνησης,
• διατυπώνουν τους λόγους και τους μηχανισμούς δημιουργίας των θεσμών,
• διακρίνουν τις διαφορές μεταξύ θεσμών και οργανισμών και να παρουσιάσουν σχετικά παραδείγματα,
• διατυπώνουν τις συμπεριφορικές υποθέσεις των συμβατικών οικονομικών σε αντιδιαστολή με την θεσμική προσέγγιση,
• περιγράφουν τις έννοιες της περιορισμένης ορθολογικότητας και της εξάρτησης διαδρομής,
• παρουσιάζουν το πραγματικό θεώρημα Coase,
• διατυπώνουν τα χαρακτηριστικά των περιουσιακών δικαιωμάτων που είναι απαραίτητα σε μια αποτελεσματική οικονομία,
• εξηγούν το ρόλο και τη σημασία της παρακολούθησης-επιβολής και του καθορισμού-κατανομής των περιουσιακών δικαιωμάτων,
• περιγράφουν το πρόβλημα των κοινών πόρων και τις θεσμικές λύσεις του,
• παρουσιάζουν τα προβλήματα των διμερών συμβάσεων και τους τρόπους επίλυσης τους,
• να κατανοούν, να παρουσιάζουν και να αποτιμούν τα θεσμικά χαρακτηριστικά της αγοράς, επιχείρησης, οργανισμού (ιδιωτικού και δημόσιου) και του κράτος.